آیة الله العظمی حاج سید محمد محقق داماد، مرد دانش و تحقیق، یکی از انجم فروزان فقاهت و یکی از فقیهان نامدار شیعه در قرن چهاردهم هجری می باشد که شاگردان برجسته و رجال عـلـمی تربیت کرده او، امروز نورافکنان اجتماع می باشند وهمگی به وجود چنین استاد فرزانه ای افتخار و شکرگزاری دارند.
ایشان در یک بیت رفیع علمی و ولائی، در احمدآباد یزد، پا به عرصه حیات نهادند والد عالیقدرش مرحوم حجة الاسلام والمسلمین آقای حاج سید جعفر موسوی، یکی از ارادتمندان و شیفتگان مقام شامخ اهل بیتعصمت و طهارت بودندبارها به سفر عتبات عالیات تشرف پیدا کرده بودند در سفر اخیر که با پای پیاده عازم دیار دوست بودند، روح خداجویش به ملکوت اعلی پیوست و کودک هنوز از مادرمتولد نگردیده بود.
بـسـیار طبیعی است کودکی که در چنین فضای ولایی و دوستی اهل بیت (ع) چشم و گوش باز نماید، چگونه بار خواهد آمد؟
او در ممات پدر، تحت حمایت وعنایت مادر پارسا و عفیفه اش تربیت و پـرورش مـی یـافـت کـه داغ مـادر را نـیز به زودی بر دل گرفت و با کوله باری از غم و اندوه به تحصیلات مقدماتی پرداخت.
مـدت کـوتـاهی در اردکان بوده، سپس عازم یزد گردید و پیش اساتید نامداری مانند: مرحوم آقا سید احمد مدرس، مرحوم حاج سید یحی واعظ، مرحوم آقای سید حسن باغ گندمی و مرحوم آقا سید محمد علیرضا حائری به تحصیل مقدمات علوم وسطوح پرداخت و مقداری از قوانین را پیش آیة الله آقای حاج شیخ غلامرضا یزدی تلمذ نمود، و با اشارت و صلاحدید وی، شاگرد ساعی و کـوشـا، عـازم حوزه علمیه قم گردید و این مسافرت همراه بدرقه استاد مهربان و طالب کمال دانشجویش توام بوده است.
مرحوم محقق به برکت استعداد ذاتی و ذوق و شوق فراوان تحصیلی، در طی نه سال اقامت در قم، به مراتب عالیه علمی نائل آمدند ضمن تحصیل به تدریس وتعلیم نیز پرداختند.
ایـشـان در سال ۱۳۴۱ ه ق، یعنی در حدود ۱۶ سالگی به دروس حضرات آیات میر سید علی یثربی کاشانی (م ۱۳۸۰ ه ق)، مرحوم آقا سید محمد تقی خوانساری (م۱۳۷۱ ه ق)، مرحوم حاج میرزا محمد همدانی (م ۱۳۶۵) و آیات عظام شیخ محموداردکانی، و سید ابوالحسن رفیعی قزوینی و مـرحـوم سید محمد حجت کوهکمری (۱۳۷۲) و سرانجام درس آیة الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری (قدس سره) راه یافته و تلمذ نموده است، و استعداد درخشان خود را در این مـحـاضر منور نشان داده است، و بیشترین بهره را از محضر مبارک زعیم عالیقدر و مؤسس حوزه علمیه قم برده اند، و در اثر احساس لیاقت و استعداد شاگرد، مورد عنایت و توجه خاص استاد عـالـیـقـدرش قـرار گرفته است، و همین عنایت خاص استاد موجب گردیده است که به افتخار دامـادی و مـصـاهـرت وی نـیز نائل آید، و این امر بس بود که عنوان جدیدی بر عنوان پیشین وی (محقق) افزوده شده، و آن کلمه «داماد» است، که به صورت «محقق داماد» در آمده است.
پـس از ارتـحال استاد بزرگوار و مؤسس حوزه علمیه قم، معظم له تدریس در حوزه علمیه قم را شـروع و در مـدت انـدکی، محضر درس وی به صورت مجمع فضلا و دانشمندان و محل ملاقات انـدیـشـمـندان اهل درد درآمد، و ایشان از این فرصت عالی ترین بهره ها را برده، و در تمام ایام به تـدریـس و تربیت پرداخته اندروزهایی هم که حوزه تعطیل می شد، بیت شریف ایشان یک مدرس بزرگ، و یک جایگاه رفع اشکالات و بحث و گفتگوی فقهی درمی آمد روزهای جشن و سرور، یاایام سوگواری و عزا نیز، بحث و گفتگوی پربرکت فقهی و اصولی منقطع نمی گردید،و روح جویای کـمـال وی هـرگز از زلال آب شیرین علم سیراب نمی گشت از اینرو، بااینکه ایشان مرجعیت و رفـت و آمد و بیا و برو مردمی دیگر مراجع عظام را نداشتند، واصولاعلاقه ای نیز به این قبیل امور، نـشان نمی دادند، رشته ها وریشه های مرجعیت را از دل کنده و به «غارب» آن افکنده، ومتمحض در علم و تعلیم و تربیت گردیده بودند، و این امرشوخی نیست،ریاضت و مبارزه طولانی می طلبد ازاینرو درس ایشان،مجتهدپرور و مرکزتلاقی افکار و تضارب اندیشه ها بود در اثرهمین تمحض در علم بود که جمعی اززبدگان حوزه به محفل گرم و باصفای وی می شتافتند.
مـرحوم آیة الله محقق داماد، فرد زاهد و پارسا و بسیار صریح اللهجه،خوش مجلس و شیرین سخن بـودنـد هـرگـز بـه مـقامات صوری و مناصب ظاهری اهمیت نمی دادند از تواضع و ادب خاصی بـرخـوردار بودند او در ایام ماه رمضان در مسجد بازار قم به وعظ و ارشاد می پرداختند، و سخنان وی تاثیر عمیقی در دل شنوندگان باقی می گذاشت.
مـرحـوم آیة الله العظمی محقق داماد، پس از عمری تلاش و کوشش در راه انجام وظیفه الهی، و پس از تربیت جمعی از شاگردان مجتهد و شایسته، روز چهارشنبه ۲ذی الحجة الحرام سال ۱۳۸۸ ه ق بر اثر سکته قلبی، پس از ۷۵ روز بیماری دار فانی راوداع گفت، و در مقبره ای از مقابر سمت شـرقـی صـحـن مطهر حضرت معصومه (س) باتجلیل و تشییع کم سابقه مدفون گردید .
