پا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پا عضوی از
بدن است که از بیخ
ران تا سر پنجه‌ی پا- یعنی ران،
زانو،
ساق و
قدم- را در بر می‌گیرد و گاه به قسمت زیرین یعنی قدم -که از
مفصل ساق (
مچ پا) تا سر پنجه‌ی
انگشتان است- اطلاق می‌شود. از این عنوان در باب‌های
طهارت،
صلاة،
حج،
جهاد،
کفارات،
صید و ذباحه و... سخن رفته است.
مسح روی قدم از سر انگشتان تا
کعب (برآمدگی روی قدم یا مفصل) از
واجبات وضو است.
بنا بر قول منسوب به
مشهور،
واجب است
محتضر مسلمان را رو به
قبله بخوابانند، بدین حالت که او را بر
پشت قرار داده و پاهایش را به سمت قبله دراز کنند.
نهادن
میت در میان دو پا هنگام
غسل دادن او،
کراهت دارد.
بیرون آمدن کسی که میّت را در
قبر نهاده از سمت پای وی
مستحب است.
مستحب است ورود به دستشویی با پای چپ و خروج از آن با پای راست باشد.
تکیه بر پای چپ هنگام
تخلی مستحب است.
ریختن آب سرد روی پا هنگام بیرون آمدن از
حمام مستحب است.
زمین با شرایطی کف پای
نجس شده را
پاک می‌کند.
مستحب است در ورود به
مسجد، پای راست و در خروج از آن پای چپ مقدّم شود.
پوشاندن قدم -اعم از
ظاهر و
باطن آن- در حال
نماز، بنابر مشهور، بر
زن واجب نیست.
تکیه بر دو پا در حال
قیام بنابر قول برخی، واجب است.
موارد زیر در قیام نماز، مستحب است:
۱)جمع کردن میان دو قدم و به هم چسبانیدن آنها برای زن.
۲)باز کردن و فاصله انداختن میان دو پا به اندازه‌ی سه
انگشت باز تا یک
وجب برای
مرد.
۳)موازی و هم‌تراز قرار دادن قدمها به سمت قبله؛ به‌گونه‌ای که یکی بالاتر از دیگری یا پایین‌تر از آن نباشد.
۴)تکیه دادن یکسان بر هر دو پا.
پوشاندن تمام روی پا در حال
احرام بنابر مشهور بر مرد،
حرام است.
پی کردن و بریدن پای
حیوان در
جنگ،
مکروه است.
برده‌ای که دو پای او قطع شده است، زمین‌گیر و معیوب به شمار می‌رود. ازاین‌رو، آزاد کردن آن به عنوان
کفاره،
کفایت نمی‌کند.
موارد زیر مستحب است:
۱)بستن دو
دست و یک پا در
ذبح گوسفند.
۲)بستن هر دو دست و هر دو پا در ذبح
گاو.
۳)بستن دو دست تا
زانو و رها کردن دو پا در
نحر شتر.
مستحب است انسان پس از غذا خوردن بر پشت بخوابد و پای
راست را بر پای
چپ نهد.
۱)از جمله
حدود جاری بر
محارب بریدن دست راست و پای چپ او است.
۲)همچنین
سارق اگر برای بار دوم
سرقت کند پای چپ او قطع می‌شود.
در این موارد باید پاشنه‌ی پا باقی بماند.
کسی که به
عمد، پای دیگری را قطع کرده،
قصاص بر او ثابت است و
مجنی علیه می‌تواند
جانی را قصاص کند.
دیه‌ی قطع هر دو پا، دیه‌ی کامل و دیه‌ی قطع یک پا نصف دیه‌ی کامل است. در
حکم یاد شده تفاوتی میان قطع پا از مفصل ساق (قدم) یا از خود ساق یا از زانو و یا از ران نیست.
اگر بر اثر شکسته شدن پشت، هر دو پا شل شود برای شکستن پشت، دیه‌ی کامل و برای
فلج شدن پاها دو سوم دیه
ثابت است.
دیه‌ی قطع انگشتان هر دو پا
و قطع هر دو ساق و نیز هر دو ران، دیه‌ی کامل است و در قطع هریک، نصف دیه ثابت است.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام،ج۲، ص۲۳۵-۲۳۶.
