• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

چرایی عزاداری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



در بیان اهداف عزاداری باید گفت اگر در میان شیعیان عزاداری یک سنت رایج شده است انگیزه‌های گوناگونی دارد که به طور اختصار در این مقاله به آن اشاره می‌شود.



در بیان اهداف عزاداری باید گفت اگر در میان شیعیان عزاداری یک سنت رایج شده است انگیزه‌های گوناگونی دارد که به طور اختصار عبارت است از:
شناساندن مقام پیشوایان بزرگ اسلام که سراسر زندگی آنان برای جامعه اسلامی الگو و سرمشق است خواه در مبارزه با طاغوتیان یا مسایل اخلاقی و روحی و....


افزایش عشق و محبت اهل بیت که پاداش رسالت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است.


عزاداری سبب کمال خواهی و فضیلت طلبی انسان می‌شود.


دعوت به دین و آگاه شدن از حقایق آن و فراخوانی مردم به صلاح و اصلاح و دوری از انحراف و فساد.


حقانیت نهضت حسینی بر ضد طاغوتیان و آشنا کردن مردم با ویژگی‌های قیام امام حسین (علیه‌السّلام).


اطعام عده‌ای از گرسنگان در پرتو مجالس عزا که از دستورات مؤکد قرآن و اسلام است.


یاد مصیبت اهل بیت (علیهم‌السّلام) که موجب آسان شدن مصایب و سختی‌های دوستداران آنان است.


همدردی با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها ) و سایر ائمه (علیهم‌السّلام) با شرکت در مجالس عزاداری محقق می‌شود.


فراموش نشدن خاطره عاشورا، چرا که اگر این عزاداری‌ها نبود نسل‌های آینده نمی‌دانستند امام حسین را یزید کشته است.


افشاگری جنایات ستمگران بویژه بنی امیه و بنی عباس هم می‌تواند از آثار و اهداف عزاداری باشد.


رشد فضایل و کرامت‌های انسانی و الهی و پروش روحیه شهادت طلبی، هر قطره اشک کلامی است که شهادت را چون پیامی به مردم ابلاغ می‌کند و گریه نشانه آن است که فاجعه‌ای روی داده و ظلمی صورت گرفته است. عزاداری نه یک روز، نه ده روز، نه یک ماه بلکه در تمام سال برای این است که ملتی که در شهادت زندگی می‌کند باید عزادار باشد و در مجالس عزا با بیان فلسفه شهادت و با یادآوری از شهیدانش، روحیه شهادت طلبی را همچنان تازه نگه دارد.
بی شک به خاطر نشر فلسفه شهادت و ایثار و کرامت‌های انسانی است که به بهانه مرگ برادر، عمو، دایی و... جلسه برگزار می‌کند و یک باره به کربلا گریز می‌زند و از حسین سخن می‌گوید.


زنده نگه داشتن اسلام با استفاده از ابزار عزاداری، عزاداری اسلام را زنده کرد و اگر امام حسین قیام نمی‌کرد اثری از اسلام باقی نمی‌ماند. اساس شکل گیری انقلاب اسلامی نیز نهضت امام حسین (علیه‌السّلام) است.
امام خمینی درباره تجدید و تکرار عزاداری‌ها می‌فرمایند: «... اصلا نمی‌فهمند مکتب سید الشهدا چه بوده و نمی‌دانند این منبرها، گریه‌ها سینه زنی‌ها حدود ۱۴۰۰ سال است که ما و مکتب را حفظ کرده و تا حالا اسلام را آورده، این عده از جوان‌ها اینطور نیست که سوء نیت داشته باشند؛ آنها خیال می‌کنند که ما باید حرف روز بزنیم. حرف سیدالشهدا حرف روز، و همیشه حرف روز است؛ اصلا حرف روز را سیدالشهدا آورده است و دست ما داده است و سیدالشهدا را این گریه‌ها و مکتب وی را این مصیبت‌ها و داد و قال‌ها و این سینه زنی‌ها و این دستجات حفظ کرده است. اگر فقط مقدسی بوده و توی اتاق و توی خانه می‌نشست و برای خودش هی زیارت عاشورا می‌خواند و تسبیح می‌گرداند چیزی نمانده بود... همین‌هاست که این نهضت را پیش برده، اگر سیدالشهدا نبود این نهضت را کسی پیش نمی‌برد».
[۱] امام خمینی، روح الله، قیام عاشورا در کلام و پیام امام، ص۱۶.



بنابراین عزاداری حسین بن علی یک حرکت است، یک موج است، یک مبارزه اجتماعی است. عزاداری‌ها سبب می‌شود که شور و عاطفه از شعور و شناخت برخوردار گردد و ایمان را در ذهن جامعه هوادار، زنده نگه‌ دارد و مکتب عاشورا به عنوان یک فکر سازنده و حادثه الهام بخش، همواره تاثیر خود را حفظ کند.


عزاداری احیای خط خون و شهادت و رساندن صدای مظلومیت آل علی به گوش تاریخ است... هم بر مظلومیت امام گریه می‌شود و هم در سایه آن، هدف امام حسین (علیه‌السّلام) از نهضت و حرکت، شناخته می‌شود، روضه‌های خانگی و دسته‌های عزاداری و هیات‌های زنجیرزنی ، پوشیدن لباس مشکی و پرچم به دست گرفتن و شربت و آب دادن و تلاش در برپایی مجالس و نوحه خوانی و سینه زنی و... هر یک به نوعی سربازگیری جبهه حسینی است و این پیوند قلبی را عمق و غنا می‌بخشد.
[۳] محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۳۱۴.

این موارد، انگیزه‌های برگزاری مجالس سوگواری و عزاداری است و آنچه در این میان وجود ندارد گریه ضعف و ذلت است.


آسیب شناسی عزاداری؛ عزاداری شیعیان؛ عزاداری از دیدگاه علما؛ عزاداری در سیره ائمه اطهار؛ عزاداری در سیره پیامبر؛ عزاداری در قرآن؛ عزاداری در روایات شیعه؛ تعریف عزاداری؛ گریه بر مصائب اهل بیت


۱. امام خمینی، روح الله، قیام عاشورا در کلام و پیام امام، ص۱۶.
۲. مطهری، مرتضی، نهضت‌های اسلامی صد ساله اخیر، ص۸۹.    
۳. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۳۱۴.



سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «چرایی عزاداری»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۲/۱۹.    



جعبه ابزار