تقوا و سرای نیکو (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

انسان‌های متقی به خاطر تقواپیشگی، عاقبت‌شان در آخرت سرای نیکو خواهد بود.

---

تقواپیشگان، برخوردار از سرای نیکو در آخرت می‌باشند:
«وقیل للذین اتقوا ماذا انزل ربکم قالوا خیرا... ولدار الاخرة خیر ولنعم دار المتقین؛ (ولی هنگامی که) به پرهیزگاران گفته می‌شد: پروردگار شما چه چیز نازل کرده است؟» می‌گفتند: خیر (و سعادت) ... و سرای آخرت از آن هم بهتر است؛ و چه خوب است سرای پرهیزگاران!»
«هـذا ذکر وان للمتقین لحسن مـاب؛ این یک یادآوری است، و برای پرهیزکاران فرجام نیکویی است.»
«وزخرفـا وان کل ذلک لما متـع الحیوة الدنیا والاخرة عند ربک للمتقین؛ و انواع زیورها؛ ولی تمام اینها بهره زندگی دنیاست، و آخرت نزد پروردگارت از آن پرهیزگاران است!»

---

و ان کل ذلک لما متاع الحیاة الدنیا و الآخرة عند ربک للمتقین، کلمه ان نافیه است. و کلمه لما به معنای الا است. و معنای جمله این است که: آنچه از مزایای معیشت گفتیم چیزی نیست، جز متاع زندگی دنیای ناپایدار و فانی و بی دوام. و الآخرة عند ربک للمتقین، مراد از آخرت به قرینه مقام، زندگی آخرت است، البته زندگی با سعادت آخرت. گویا زندگی اشقیاء جزء زندگی به شمار نمی‌آید. و معنای آیه این است:
زندگی آخرت که همان زندگی نیکبختان سعید است (چون زندگی دوزخیان زندگی نیست)، به حکمی از خدای تعالی و به قضایی از او مختص است به متقین.

به راستی تعبیری رساتر از آنچه در آیات فوق آمده برای درهم شکستن ارزش‌های دروغین پیدا نمی‌شود، برای دگرگون ساختن جامعه‌ای که محور سنجش شخصیت افراد در آن تعداد شتران، مقدار درهم و دینار، و تعداد غلامان و کنیزان و خانه‌ها و وسائل تجملی است، تا آنجا که تعجب می‌کنند چرا محمد یتیم و از نظر مادی فقیر به نبوت برگزیده شده، اساسی‌ترین کار این است که این چهارچوب‌های غلط ارزشی درهم شکسته شود، و بر ویرانه آن ارزش‌های اصیل انسانی، تقوی و پرهیزگاری، و علم و دانش، ایثار و فداکاری، شهامت و گذشت بنا شود، در غیر این صورت همه اصلاحات، روبنایی و سطحی، و ناپایدار خواهد بود.
و این همان کاری است که اسلام و قرآن و شخص پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به عالی‌ترین وجهی انجام داد، و به همین دلیل جامعه‌ای که از عقب افتاده‌ترین و خرافی‌ترین جوامع بشری بود در مدتی کوتاه، آن چنان رشد و نمو کرد که در صف اول قرار گرفت.

---

جالب اینکه در حدیثی از پیغمبر گرامی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در تکمیل این برنامه می‌خوانیم:
لو وزنت الدنیا عند الله جناح بعوضة ما سقی الکافر منها شربة ماء:
اگر دنیا به اندازه بال مگسی نزد خدا وزن داشت خداوند به کافر حتی یک شربت آب نمی‌نوشانید.
امیرمؤمنان علی (علیه‌السّلام) نیز در خطبه قاصعه سخن را در این زمینه به اوج رسانده می‌فرماید:
موسی بن عمران با برادرش وارد بر فرعون شدند در حالی که لباس‌های پشمین در دست داشتند و در دست هر کدام عصای (چوپانی) بود، با او شرط کردند که اگر تسلیم فرمان خدا شود حکومت و ملکش باقی می‌ماند، و عزت و قدرتش دوام خواهد یافت، اما او گفت: آیا از این دو تعجب نمی‌کنید که با من شرط می‌کنند که بقای ملک و دوام عزتم بستگی به خواسته آنها دارد، در حالی که فقیر و بیچارگی از سر و وضعشان می‌بارد! (اگر راست می‌گویند) پس چرا دستبندهایی از طلا به آنها داده نشده است؟ (این سخن را فرعون به خاطر بزرگ شمردن طلا، و جمع آوری آن، و تحقیر پشمینه پوشی گفت.)
اگر خدا می‌خواست به هنگام بعثت پیامبرانش درهای گنج‌ها و معادن طلا و باغ‌های سبز و خرم را به روی آنان بگشاید می‌گشود، و اگر اراده می‌کرد پرندگان آسمان و حیوانات وحشی زمین را همراه آنان گسیل می‌داشت، ولی اگر این کار را می‌کرد آزمایش مردم از میان می‌رفت و پاداش و جزا بی اثر می‌شد!.
و در قسمت دیگری از همین خطبه می‌فرماید:
مگر نمی‌بینید خداوند انسانها را، از زمان آدم تا آخر جهان، با سنگ‌هایی که نه زیانی می‌رساند و نه سودی، نه می‌بیند و نه می‌شنود، آزمایش نموده، این سنگ‌ها را خانه مقدس خود (کعبه) قرار داده، و آن را موجب پایداری و قوام مردم ساخته است، آن را در پر سنگلاخ‌ترین مکان‌ها، و بی گیاه‌ترین نقاط روی زمین، در تنگنای دره‌هایی مستقر ساخته، در میان کوه‌های خشن، شن‌های متراکم، چشمه‌های کم آب، آبادی‌های جدا و پر فاصله که هیچ مرکبی به راحتی در آن زندگی نمی‌کند، و سپس آدم و فرزندانش را فرمان داد که به آن سو توجه کنند و آن را مرکز تجمع خود سازند... . اگر خدا می‌خواست خانه مقدسش و محل انجام مناسک حج را در میان باغ‌ها و نهرها و زمین‌های هموار و پر درخت و آباد که دارای خانه‌ها و کاخ‌های بسیار و آبادی‌های به هم پیوسته، در میان گندم زارها و باغ‌های پر گل و گیاه، در میان بستان‌های زیبا و سرسبز و پرآب، در وسط باغستانی بهجت زا با جاده‌های راحت و آباد، قرار دهد، توانایی داشت، ولی در این حالت آزمایش و امتحان ساده‌تر بود و پاداش و جزا نیز کمتر (و مردم به ارزش‌های فریبنده ظاهری مشغول می‌شدند و از ارزش‌های واقعی الهی غافل می‌گشتند).
به هر حال اساس انقلاب اسلامی انقلاب ارزش‌هاست، و اگر مسلمانان امروز در شرائطی سخت و ناگوار تحت فشار دشمنان بی‌رحم و خونخوار قرار گرفته‌اند به خاطر همین است که آن ارزش‌های اصیل را رها ساخته، بار دیگر ارزش‌های جاهلی در میان آنان رونق گرفته است، مقیاس شخصیت مال و مقام دنیا شده، و علم و تقوا و فضیلت را به فراموشی سپرده‌اند، در زرق و برق مادی فرو رفته، و از اسلام بیگانه شده‌اند، و تا چنین است باید کفار این خطای بزرگ را بپردازند، و تا تحول را از ارزش‌های حاکم بر وجودشان شروع نکنند مشمول الطاف الهی نخواهند شد که ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم.

---