• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استماع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


گوش فرادادن از روی اراده و اختیار را استماع گویند. این عنوان در باب‌های صلات، تجارت، نکاح، طلاق و قضاء آمده است.



شنیدن یا از روی اراده و اختیار است که به آن «استماع» گفته می‌شود و یا غیر اختیاری که «سماع» نام دارد.


استماع قرآن در غیر نماز، خواه قاری نمازگزار باشد یا نه مستحب است.
[۱] کشف الغطاء ج۳، ص۴۶۴.



بنابر قول مشهور گوش دادن مأموم به قرائت امام در نماز جماعت، مستحب است.
[۲] مستمسک العروة ج۷، ص۲۵۴.    
[۳] المقنعة، ص۱۶۴.    



بر جنب
[۴] جواهر الکلام ج۳، ص۴۲.    
و حائض
[۵] جواهر الکلام ج۳، ص۲۲۳.    
خواندن سوره‌ های عزائم حرام است، لیکن به قول مشهور، در صورت استماع آیۀ سجده، سجده بر جنب و حائض واجب است.
[۶] التنقیح (الطهارة) ج۶، ص۴۳۲.    



در برخی موارد استماع حرام است.

۵.۱ - استماع غیبت


استماع غیبت همانند غیبت حرام است.
[۷] کتاب المکاسب (شیخ انصاری) ج۱، ص۳۵۹.    


۵.۲ - استماع غناء


همچنین است استماع غناء که مستمع آن فاسق و شهادت او مردود است.
[۸] جواهر الکلام ج۴۱، ص۴۷.    


۵.۳ - عدم تفاوت در حرمت بین مستمع و فاعل


در حرمت سخن‌چینی، هجاء
[۹] الجامع للشرائع، ص۳۹۷-۳۹۸.    
و تشبیب
[۱۰] کتاب المکاسب (شیخ انصاری) ج۱، ص۱۸۱.    
فرقی بین مستمع و فاعل آن نیست.

۵.۴ - استماع آیات سجده در نماز


استماع آیات سجده بنا به تصریح برخی فقها در نمازهای واجب همچون قرائت آن حرام است.
[۱۱] جواهر الکلام ج۹، ص۳۴۵.    


۵.۵ - استماع صدای زن


استماع صدای زن جز همسر در صورت خوف وقوع در فتنه و مفسده یا به قصد التذاذ حرام است.
در حرمت استماع صدای زن نامحرم در غیر دو صورت فوق اختلاف است. حرمت آن به مشهور نسبت داده شده است.
[۱۲] جواهر الکلام ج۲۹، ص۹۷-۹۸.    
[۱۳] مستند العروة (النکاح) ج۱، ص۹۹.    



در وجوب استماع خطبۀ نماز جمعه اختلاف است.
[۱۴] جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۸۸-۲۹۰.    



استماع خطبۀ نماز عید فطر و قربان مستحب است.
[۱۵] جواهر الکلام ج۱۱، ص۳۹۷.    



استماع ادّعای طرفین دعوا بر قاضی واجب است.
[۱۶] المبسوط ج۸، ص۱۴۹.    



استماع صیغۀ طلاق توسط دو مرد عادل در مجلس طلاق، از شرایط صحّت آن است.
[۱۷] مجمع المسائل ج۲، ص۲۳۹.


 
۱. ↑ کشف الغطاء ج۳، ص۴۶۴.
۲. ↑ مستمسک العروة ج۷، ص۲۵۴.    
۳. ↑ المقنعة، ص۱۶۴.    
۴. ↑ جواهر الکلام ج۳، ص۴۲.    
۵. ↑ جواهر الکلام ج۳، ص۲۲۳.    
۶. ↑ التنقیح (الطهارة) ج۶، ص۴۳۲.    
۷. ↑ کتاب المکاسب (شیخ انصاری) ج۱، ص۳۵۹.    
۸. ↑ جواهر الکلام ج۴۱، ص۴۷.    
۹. ↑ الجامع للشرائع، ص۳۹۷-۳۹۸.    
۱۰. ↑ کتاب المکاسب (شیخ انصاری) ج۱، ص۱۸۱.    
۱۱. ↑ جواهر الکلام ج۹، ص۳۴۵.    
۱۲. ↑ جواهر الکلام ج۲۹، ص۹۷-۹۸.    
۱۳. ↑ مستند العروة (النکاح) ج۱، ص۹۹.    
۱۴. ↑ جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۸۸-۲۹۰.    
۱۵. ↑ جواهر الکلام ج۱۱، ص۳۹۷.    
۱۶. ↑ المبسوط ج۸، ص۱۴۹.    
۱۷. ↑ مجمع المسائل ج۲، ص۲۳۹.



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۴۸۴-۴۸۵.    



جعبه ابزار