سخن گفتن راتکلّم گویند و از آن در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و قضاء به مناسبت سخن رفته است.
تکلّم در فقه یا به اعتبار انطباق عنوانی از عناوین خاص، موضوع حکم قرار گرفته است ـ مانند تکلّم به اعتبار انطباق عنوان ارشادجاهل یا امر به معروف و نهی از منکر بر آن، که با شرایطی واجب میشود.
تکلّم به عنوان دعا و ذکر مستحب و به عنوان غیبت و تهمتحرام است ـ و یا به اعتبار خود تکلّم.
احکام قسم نخست در عناوین خاصّ خود مطرح خواهد شد. در این جا به احکام قسم دوم اشاره میکنیم.
برخی تکلّم بین اقامه و بعد از اقامه و نیز در نماز جماعت برای نمازگزاران بعد از شنیدن"قَدْ قامَتِ الصَّلاة "را حرام دانستهاند. البتّه تکلّم به کلام مرتبط با نماز مانند تقدیم امام و تسویه صفوف را از حکم یادشده استثنا کرده و آن را جایز دانستهاند.
