• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تکرار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



انجام دادن عمل بیش از یک بار را تکرار گویند و از آن در اصول فقه، بخش الفاظ و نیز در بسیاری از بابهای فقهی نظیر طهارت، صلات، حج، ظهار، حدود و قصاص به مناسبت سخن رفته است.




تکرار مسح در وضو بدون قصد مشروع بودن، مکروه و با قصد آن، حرام است؛ لیکن وضو را باطل نمی‏کند.
[۱] مفتاح الکرامة، ج۱، ص۴۶۶.




تکرار نماز میّت بر یک جنازه بنابر مشهور کراهت دارد مگر آنکه میّت، اهل فضل و کمال باشد که برخی عدم کراهت تکرار را در این فرض قوی دانسته‏اند.



تکرار آیه در نماز ـ اعم از واجب و مستحب ـ جایز است.
[۵] العروة الوثقی، ج۱، ص۶۶۲.

خواندن دو سوره در یک رکعت از نماز (قِران بین دو سوره) بنابر قولی حرام و بنابر قولی دیگر مکروه است؛ لیکن در اینکه تکرار سوره در یک رکعت، قران محسوب می‏شود یا نه اختلاف است.



با تکرار خواندن یا شنیدن آیه سجده، تکرار سجده واجب است به شرط آنکه برای تلاوت یا استماع قبلی، سجده کرده باشد. وجوب تکرار سجده در فرض عدم سجده برای تلاوت یا استماع قبلی، محل اختلاف است.
[۸] العروة الوثقی (و حواشی)، ج۲، ص۵۷۹.

تکرار نماز استسقاء و دعای آن تا آمدن باران مستحب است.



تکرار حج در هر سال
[۱۰] العروة الوثقی، ج۲، ص۵۳۲.
و نیز تکرار تلبیه در حج و عمره مستحب است.



محرم اگر سببی از اسباب کفّاره را بیش از یک بار مرتکب شود در صورتی که تکرار نزد شرع و عرف یک ارتکاب محسوب نگردد، بلکه متعدّد دیده شود، مانند آمیزش و شکار، بنابر مشهور برای هر بار یک کفاره ثابت می‏گردد.
تکرار آمیزش با همسر پس از ظهار بنابر قول مشهور موجب تکرار کفّاره خواهد بود حتی اگر کفّاره آمیزش قبلی ادا نشده باشد.
در اینکه تکرار آمیزش با حائض ـ بنابر قول به وجوب کفّاره به سبب آن ـ موجب تکرار کفّاره می‏گردد یا نه، اختلاف است. برخی با اختلاف زمانی ـ مانند آمیزش در اوّل و وسط ایّام حیض ـ و برخی دیگر با فاصله شدن کفّاره بین دو آمیزش، تکرار را واجب دانسته‏اند.
هرگاه روزه‌دار، عملی را که موجب بطلان روزه می‏شود تکرار کند آیا کفّاره هم تکرار می‏شود؟ اختلاف است. برخی تکرار را تنها در عمل آمیزش و برخی دیگر در صورت تعدّد جنس عملِ موجب بطلان، مانند آمیزش و خوردن، واجب دانسته‏اند.



تکرار گناه کبیره‌ای که موجب حدّ کمتر از قتل است، مانند قذف یا سرقت در بار سوم ـ به قولی ـ و بار چهارم ـ به قولی دیگر ـ سبب ثبوت حدّ قتل می‏گردد، به شرط آنکه پس از ارتکاب هر بار در مراحل قبلی، حد اجرا شده باشد.



در موارد ثبوت ادعا با قسامه چنانچه شمار افرادی که باید قسم بخورند کمتر از تعداد قسمها باشد، قسم توسط آنان تکرار می‏شود تا عدد کامل گردد.



هرگاه امری از مولا صادر گردد و قرینه‌ای بر تعیین مراد او وجود نداشته باشد، آیا یک بار امتثال کفایت می‏کند یا تکرار آن در حدّ توان واجب است؟ مسئله اختلافی است.


 
۱. مفتاح الکرامة، ج۱، ص۴۶۶.
۲. مستند الشیعة، ج۲، ص۱۹۲.    
۳. جواهر الکلام، ج۱۲، ص۱۰۰.    
۴. جواهر الکلام، ج۱۲، ص۱۰۳.    
۵. العروة الوثقی، ج۱، ص۶۶۲.
۶. جواهر الکلام، ج۹، ص۳۵۷-۳۵۴.    
۷. جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۱۹-۲۱۸.    
۸. العروة الوثقی (و حواشی)، ج۲، ص۵۷۹.
۹. جواهرالکلام، ج۱۲، ص۱۵۱-۱۵۰.    
۱۰. العروة الوثقی، ج۲، ص۵۳۲.
۱۱. مستندالشیعة، ج۱۱، ص۳۲۲.    
۱۲. کتاب السرائر، ج۱، ص۵۳۶.    
۱۳. ارشاد الأذهان، ج۱، ص۳۱۶.    
۱۴. جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۳۱.    
۱۵. جواهر الکلام، ج۳۳، ص۱۳۷.    
۱۶. الحدائق الناضرة، ج۳، ص۲۷۱.    
۱۷. الحدائق الناضرة، ج۱۳، ص۲۳۰-۲۲۹.    
۱۸. جواهر الکلام، ج۱۶، ص۳۰۲.    
۱۹. الروضة البهیة، ج۹، ص۱۵۳.    
۲۰. جواهر الکلام، ج۴۱، ص۳۳۱.    
۲۱. جواهر الکلام، ج۴۲، ص۲۴۷-۲۴۴.    
۲۲. اصول الفقه، ج۱، ص۷۵-۷۴.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۶۰۰.    



جعبه ابزار