لعان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

لعان از اقسام ایقاعات می باشد.

---

«لعان» بر وزن کتاب، مصدر باب مفاعله از مادّه «لعن» به معنای نفرین و طرد از خیر است.

---

در اصطلاح شرعی، نوعی مباهله است برای دفع حد یا نفی ولد (فرزند).

---

اگر کسی مسلمانی را متهم به فحشا کند، ولی شاهد نداشته باشد، بر متّهم کننده هشتاد ضربه شلاق، به عنوان حد «قذف» زده می‏شود.

---

اگر مردی همسر خود را متهم به فحشا کند یا کودکی را که از همسرش متولّد شده فرزند خود نداند، ولی زن ادعای شوهر را تکذیب و انکار نماید، باید نزد حاکم شرع بروند و در حضور او، «لعان» کنند.

---

کیفیت لعان به این ترتیب است:
۱- هر دو در حضور حاکم شرع، به حالت قیام می‏ایستند.
۲- مرد پس از تکرار ادعای خود، چهار بار می‏گوید: «اُشْهِدُ بِاللَّهِ اَنّی‏ لَمِنَ الصَّادِقینَ فیما قُلتُ»؛ یعنی «خدا را گواه می‏گیرم که در ادعای خود (نسبت به زنا یا نفی ولد) صادق و راستگو هستم».
۳- سپس یک بار می‏گوید: «لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَیَّ انْ کُنْتُ مِنَ الْکاذِبینَ»؛ یعنی «اگر در ادعای‏ خود دروغگو باشم، لعنت خدا بر من باد».
۴- اگر زن ادعای مرد را قبول نداشته باشد، چهار بار می‏گوید: «اُشْهِدُ بِاللَّهِ انّهُ لَمِنَ الکاذِبینَ فی‏ مَقالَتِهِ»؛ یعنی «خدا را گواه می‏گیرم که او (شوهر) در ادعای خود دروغگو است».
۵- آن گاه می‏‌گوید: «اِنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَیَّ انْ کانَ مِنَ الصَّادِقینَ»؛ یعنی «اگر او در ادعای خود راستگو باشد، خشم خدا بر من باشد».

---

اگر لعان با شروط مقرّر و به طور صحیح، انجام پذیرد و حاکم شرع به صحت آن حکم دهد، آثار ذیل را به دنبال خواهد داشت:
۱- به هم خوردن عقد نکاح و جدایی بین زن و شوهر (بدون طلاق).
۲- حرمت ابدی، یعنی آن زن و مرد هیچ گاه به یکدیگر حلال نمی‏شوند، حتی با عقد مجدّد.
این دو اثر در هر «لعان»- چه در قذف باشد و چه در نفی ولد- وجوددارد.
۳- در لعان، برای قذف، حد قذف از مرد و حدّ زنا از زن ساقط می‏گردد. پس اگر مرد به دنبال قذف، لعان کرد، ولی زن از لعان خودداری نمود، مرد از حدّ قذف نجات می‏یابد و به زن حدّ زنا زده می‏شود؛ زیرا لعان مرد به منزله چهار شاهد عادل است.
۴- در لعان برای نفی ولد، نسبت بین آن بچه و مرد و خویشاوندان او قطع می‏شود و از همدیگر ارث نمی‏برند، ولی نسبت میان بچه و مادرش و خویشاوندان او قطع نمی‏شود و از همدیگر ارث می‏برند.

---