• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اصیل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اصیل به آنچه که دارای اصالت نسبت به دیگری در چیزی باشد گفته می شود.




اصیل در فقه، بر مضمون عنه (مدیون اصلی)، منوب عنه، غیر اجیر، موکل، مالک یا خریدار، و مبدل منه به ترتیب در برابر ضامن، نایب، اجیر، وکیل، فضولی، و بدل اطلاق شده است، اما بیشتر استعمال آن در برابر فضولی می‏باشد و در باب‏هایی مانند زکات، خمس، تجارت، ضمان، اجاره، وکالت و قضاء به کار رفته است که به نمونه‏هایی از کاربرد آن اشاره می‏شود.

۱.۱ - خواستن بدهی از ضامن


اگر طلبکار بدهی خود را از ضامن درخواست کند، ضامن نیز می‏تواند آن را از اصیل درخواست کند.

۱.۲ - برکناری نایب، پس از مرگ قاضی اصیل


در این که پس از مرگ قاضی اصیل، نایب او به طور قهری از سمت خود برکنار می‏شود یا نه، اختلاف است.

۱.۳ - خمس عایدات از غواصی


اگر غواص اصیل باشد، خمس آنچه با غواصی از دریا به دست می‏آورد، بر او است و اگر اجیر باشد، بر مستأجر است.

۱.۴ - وکالت پس از دیوانگی موکل


اگر اصیل به دلیل دیوانگی و مانند آن قابلیت اذن دادن به دیگری را از دست بدهد، وکالت باطل می‏شود.

۱.۵ - شرایط صحت عقد فضولی


عقد فضولی باید دارای تمامی شرایط معتبر در تأثیر عقد باشد و مجرد جمع شدن شرایط صحت انشای عقد در عاقد و نیز جمع شدن شرایط معتبر در اصیل (مالک کالای فروخته شده) برای صحت عقد کفایت نمی‏کند.

۱.۵.۱ - شرط وحدت مکان در صحت عقد فضولی


وحدت مکان در صحت عقد فضولی شرط نیست. بنابراین، اگر فضولی در شهری، اصیل (خریدار) در شهر دیگر و مجیز (مالک کالا) در شهر سومی باشد و عقد و اجازه میان آن‏ها با وسائل امروزی مانند تلفن انجام شود، عقد صحیح است.
[۶] مهذب الاحکام ج۱۶، ص۳۲۶.


۱.۶ - پرداخت زکات از مبدل منه


در زکات چارپایان (گاو، گوسفند و شتر)، اگر زکات دهنده بخواهد زکات را از خود آن‏ها بدهد، باید چارپایان خاصی را که از آن‏ها به فرائض (اسنان فرائض) تعبیر می‏شود، پرداخت کند، اما در مورد شتر، اگر فاقد اصیل (فریضه) است، می‏تواند بدل آن را بپردازد. برای مثال، اگر بر او دادن بنت مخاض (شتر ماده یک ساله) واجب است، و او چنین شتری ندارد، می‏تواند به جای آن، ابن لبون (شتر نر دو ساله) بدهد.


 
۱. جامع المقاصد ج۵، ص۳۳۵.    
۲. جواهر الکلام ج۴۰، ص۶۵-۶۶.    
۳. جواهر الکلام ج ۱۶، ص۴۲.    
۴. جواهر الکلام ج ۲۲، ص۳۲۵.    
۵. کتاب المکاسب (شیخ انصاری) ج۳، ص۴۶۷.    
۶. مهذب الاحکام ج۱۶، ص۳۲۶.
۷. جواهر الکلام ج۱۵، ص۱۱۶.    
۸. جواهر الکلام ج۱۵، ص۱۲۳.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۵۷۰-۵۷۱.    



جعبه ابزار