• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

پزشکی‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



طبابت بيماران را پزشكى گویند.




از آن در بابهاى صوم، نكاح، قصاص، ديات و مسائل مستحدثه سخن رفته است.

۱.۱ - یادگیری پزشکی


دانش پزشكى از علوم مباح و مشروع است و آموختن آن در حدّ نياز براى درمان بيماران، واجب كفايى است؛
[۱] استفتائات پزشكى/ ۱۶
ولى فراگيرى آن در حدّ صاحب نظر شدن لازم نيست؛ بلكه دستيابى به دانش پزشكى از طريق آموزش يا كسب تجربيات عادى رايج در جامعه براى مداوا كافى است؛ هرچند رعايت تناسب دارو با درد بر حسب آنچه نزد عقلا رايج مى‏باشد از سوى پزشك لازم است.

۱.۲ - لمس و نگاه به نامحرم در پزشکی


لمس و نگاه كردن به بدن نامحرم براى آموختن دانش پزشكى، درصورتى كه حفظ جان مؤمنان ـ اعم از نسل كنونى و آينده ـ منوط به آن باشد، جايز است.
[۳] منية السائل/ ۱۱۸ ـ ۱۱۹


۱.۳ - تشریح بدن


تشريح بدن مرده كافر براى آموزش پزشكى جايز است؛ ولى تشريح بدن مسلمان جايز نيست مگر آنكه جان مسلمان ديگرى منوط به آن باشد و تشريح مرده غير مسلمان نيز ممكن نباشد
[۴] صراط النجاة ۲ /۳۰۶ ـ ۳۰۷
.

۱.۴ - نبش قبر


نبش قبر غير مسلمان براى آموزش ـ درصورت دسترسى نداشتن به جسد و استخوان دفن نشده كافر ـ جايز است، مگر آنكه ذمّى باشد و نبش قبر در كيش ايشان روا نباشد.
از استخوانهاى پيدا شده در بيابان يا گورستان و نيز استخوانهايى كه بر اثر گود بردارى بيرون مى‏آيند درصورتى كه موجب بى‌حرمتى به مسلمان نباشد مى‏توان براى آموزش پزشكى استفاده كرد.
[۵] استفتائات پزشكى/۱۷


۱.۵ - وظیفه پزشک

و
درمان بيماران بر پزشك واجب كفايى و درصورت انحصار طبابت به او، واجب عينى است.

۱.۶ - اجرت پزشک


پزشك مى‏تواند در ازاى معاينه بيمار و نوشتن نسخه، از وى اجرت دريافت كند.

۱.۷ - لمس و نگاه پزشک به نامحرم


لمس و نگاه كردن پزشك معالج به بيمار نامحرم در غير ضرورت، جايز نيست. در فرض ضرورت نيز با امكانِ استفاده از نمى‏باشد.
[۸] استفتائات پزشكى/ ۲۳ ـ۳۰


۱.۸ - مراجعه به پزشک


مراجعه به پزشك غير مماثل (زن به مرد و بالعكس) چنانچه در كارى كه به او مراجعه مى‏شود كارآزموده‏تر باشد ـ حتّى در حال اختيار ـ جايز است.
[۱۰] استفتائات پزشكى/ ۲۳ ـ۳۰
مستحب است بيمار در مراجعه به پزشك عجله نكند، مگر آنكه از بهبود بدون مراجعه نا اميد باشد.

۱.۹ - در باب روزه


اگر از گفته پزشك براى روزه‌دار ظنّ به زيان داشتن روزه يا خوف از آن حاصل شود، واجب است افطار كند. همچنين اگر پزشك، حاذق و ثقه باشد و روزه‏دار به خطاى او اطمينان نداشته باشد. در غير اين دو صورت، افطار به استناد قول پزشك جايز نيست.
[۱۲] منهاج الصالحين (خوئى) ۱/ ۲۷۵


۱.۱۰ - علم به زیان روزه


روزه‏دارى كه مى‏داند روزه براى او زيان ندارد روزه‏اش درست است هرچند پزشك بگويد روزه براى وى ضرر دارد و چنانچه پزشك بگويد زيان ندارد ولى خود او علم يا گمان به زيان آن داشته باشد روزه‏اش صحيح نيست.

۱.۱۱ - ضامن بودن پزشک


پزشك يا مباشر در درمان بيمار است و يا بيمار را تنها در جريان درد و درمان آن قرار مى‏دهد، بدون آنكه در معالجه او مباشرت داشته باشد. درصورت نخست، چنانچه طبابت وى موجب شدّت بيمارى و وخامت حال بيمار شود ـ بنابر معروف و مشهور ـ ضامن است؛ هرچند حاذق بوده و از سوى بيمار يا ولىّ او اذن در طبابت داشته باشد.
[۱۵] مستمسك العروة ۱۲/ ۷۹

درصورت دوم، پزشك چه به بيمار دستور دهد فلان دارو را مصرف كن و چه دارويى را توصيف كند، مانند آنكه بگويد اين دارو براى فلان درد مفيد است يا اگر من به بيمارى تو مبتلا بودم فلان دارو را مصرف مى‏كردم، آنگاه بيمارِ عاقلِ مختار يا ولىّ او با اعتماد به گفته پزشك از آن دارو استفاده كند و حالش وخيم گردد، در اينكه پزشك ضامن است يا نه، اختلاف است.
[۱۷] مستمسك العروة ۱۲/ ۸۰


۱.۱۲ - برائت ذمه پزشک


اگر پزشك پيش از درمان، ذمّه خود را از ضمانت برى كند و بيمار يا ولىّ او بپذيرد و پزشك نيز در درمان بيمار كوتاهى نكرده باشد، بنابر مشهور ضامن نيست.

۱.۱۳ - طهارت ابزار پزشکی


ابزار پزشكى مانند سوزن و چاقو درصورتى كه درون بدن با خون برخورد نكند يا پس از برخورد، هنگام بيرون آمدن از بدن، تميز باشد و اثرى از خون بر آن ديده نشود، پاك خواهد بود.
[۲۱] استفتائات پزشكى/ ۱۸



 
۱. استفتائات پزشكى/ ۱۶
۲. جواهر الكلام ۴۳/ ۵۰    
۳. منية السائل/ ۱۱۸ ـ ۱۱۹
۴. صراط النجاة ۲ /۳۰۶ ـ ۳۰۷
۵. استفتائات پزشكى/۱۷
۶. العروة الوثقى ۵/ ۱۳۶    
۷. جواهر الكلام ۳۱/ ۲۵۰    
۸. استفتائات پزشكى/ ۲۳ ـ۳۰
۹. جواهر الكلام ۳۱/ ۲۵۰    
۱۰. استفتائات پزشكى/ ۲۳ ـ۳۰
۱۱. العروة الوثقى ۲/ ۱۶    
۱۲. منهاج الصالحين (خوئى) ۱/ ۲۷۵
۱۳. العروة الوثقى ۳/ ۶۱۷    
۱۴. جواهر الكلام ۴۳/ ۴۴ ۴۶    
۱۵. مستمسك العروة ۱۲/ ۷۹
۱۶. العروة الوثقى ۵/ ۶۷    
۱۷. مستمسك العروة ۱۲/ ۸۰
۱۸. جواهر الكلام ۴۳/ ۴۹ ۵۰    
۱۹. العروة الوثقى ۵/ ۶۸    
۲۰. جواهرالكلام ۴۳/ ۴۶ ۴۷    
۲۱. استفتائات پزشكى/ ۱۸




جعبه ابزار