• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تمکین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


سلطه و اختیار دادن به دیگری را تمکین گویند و از عنوان تمکین در باب نکاح بحث شده و به مناسبت در بابهای طهارت، صلات و تجارت نیز مطرح شده است.



مراد این است که زن جهت استمتاع، خود را در اختیار شوهر قرار دهد و استمتاع شوهر از خود را ـ جز در موارد وجود مانع عقلی یا شرعی ـ محدود به زمان یا مکان و یا کیفیت خاصّی نکند.
[۱] جواهر الکلام، ج۳۱، ص۳۰۳.    



تمکین از حقوق واجب شوهر بر زن است و در صورت خودداری زن از آن بدون عذر، نفقه او به سبب تحقق نشوز بر شوهر واجب نخواهد بود.
البتّه در فقه، این بحث مطرح است که آیا نفقه زوجه به صرف عقد دائم بر زوج واجب می‏شود یا منوط به تمکین وی پس از عقد است؟ مشهور، قول دوم است.
[۲] الحدائق الناضرة، ج۲۵، ص۹۹.    

برخی قول اوّل را برگزیده و افزوده‏اند تنها با ظهور نشوز، نفقه از عهده شوهر ساقط می‏شود؛ بنابر این در فرض عدم تحقق نشوز با عدم تمکین، تأمین نفقه بر شوهر واجب خواهد بود، هرچند ـ به عللی مانند درخواست نکردن شوهر ـ تمکین حاصل نشده باشد.
[۳] جواهر الکلام، ج۳۱، ص۳۰۴-۳۰۳.    
[۴] الحدائق الناضرة، ج۲۵، ص۱۰۲-۹۸.    
[۵] فقه الصادق، ج۲۲، ص۳۲۷-۳۲۴.    



زن، پس از عقد و پیش از دریافت مهر می‏تواند از تمکین خودداری کند، به شرط آنکه مهرش نقد و امتناع، قبل از آمیزش باشد.
[۶] جواهر الکلام، ج۳۱، ص۴۱.    

برخی، توانایی شوهر در پرداخت مهر را نیز بر شرایط یادشده افزوده و گفته‏اند: اگر شوهر قدرت پرداخت مهر را نداشته باشد، زن حقّ امتناع از تمکین ندارد.
[۷] کتاب السرائر، ج۲، ص۵۹۲-۵۹۱.    

بر اصل حکم، ادعای اجماع شده است؛ لیکن برخی آن را نپذیرفته و گفته‏اند: هر یک از زن و شوهر مکلّف به وظیفه خویش است؛ زن به تمکین و مرد به پرداخت مهر و هیچ‏کدام بر دیگری توقّف ندارد و هرکدام به وظیفه خود عمل نکند، مرتکب معصیت شده است.
[۸] الحدائق الناضرة، ج۲۴، ص۴۶۲-۴۶۰.    



در ازدواج موقّت، استقرار همه مهر، متوقّف بر تمکین زن در تمامی مدّت تعیین شده در عقد است.
[۹] جواهر الکلام، ج۳۰، ص۱۶۷.    



در موارد حرمت آمیزش یا حرمت مطلق استمتاع تمکین نیز بر زن حرام است.


تمکین کودک و دیوانه نسبت به پوشیدن حریر بنابر مشهور بر [[|ولیّ]] آنان حرام نیست؛ هرچند کراهت دارد.
[۱۰] جواهرالکلام، ج۸، ص۱۲۲.    
[۱۱] الحدائق الناضرة، ج۷، ص۱۰۰.    

آیا بر ولیّ یا غیر ولیّ کودک، تمکین او نسبت به لمس خطوط قرآن حرام است یا جایز؟ برخی به حرمت و برخی دیگر به جواز آن قائل شده‏اند.
[۱۲] جواهر الکلام، ج۲، ص۳۱۶.    

تمکین کودکان، دیوانگان و بردگان نسبت به ایستادن در صف اوّل نماز جماعت کراهت دارد.
[۱۳] جواهر الکلام، ج۱۳، ص۲۶۶.    
[۱۴] کشف الغطاء، ج۳، ص۳۲۹.

تمکین کافران حتی اهل کتاب نسبت به دخول در مسجد، حرام است.
[۱۵] الحدائق الناضرة، ج،۷ ص۲۷۹.    

تمکین یهود و نصارا نسبت به دسترسی به قرآن جز به منظور ارشاد و هدایت ایشان جایز نیست.
[۱۶] منهاج الصالحین(خوئی)، ج۲، ص۶.    

کسی که زن کافر ذمّی را از ناچاری به دایگی کودک خویش برگزیده، کراهت دارد او را نسبت به بردن کودک به منزلش تمکین دهد.
[۱۷] المختصرالنافع، ص۱۷۵.    


 
۱. ↑ جواهر الکلام، ج۳۱، ص۳۰۳.    
۲. ↑ الحدائق الناضرة، ج۲۵، ص۹۹.    
۳. ↑ جواهر الکلام، ج۳۱، ص۳۰۴-۳۰۳.    
۴. ↑ الحدائق الناضرة، ج۲۵، ص۱۰۲-۹۸.    
۵. ↑ فقه الصادق، ج۲۲، ص۳۲۷-۳۲۴.    
۶. ↑ جواهر الکلام، ج۳۱، ص۴۱.    
۷. ↑ کتاب السرائر، ج۲، ص۵۹۲-۵۹۱.    
۸. ↑ الحدائق الناضرة، ج۲۴، ص۴۶۲-۴۶۰.    
۹. ↑ جواهر الکلام، ج۳۰، ص۱۶۷.    
۱۰. ↑ جواهرالکلام، ج۸، ص۱۲۲.    
۱۱. ↑ الحدائق الناضرة، ج۷، ص۱۰۰.    
۱۲. ↑ جواهر الکلام، ج۲، ص۳۱۶.    
۱۳. ↑ جواهر الکلام، ج۱۳، ص۲۶۶.    
۱۴. ↑ کشف الغطاء، ج۳، ص۳۲۹.
۱۵. ↑ الحدائق الناضرة، ج،۷ ص۲۷۹.    
۱۶. ↑ منهاج الصالحین(خوئی)، ج۲، ص۶.    
۱۷. ↑ المختصرالنافع، ص۱۷۵.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۶۳۳.    



جعبه ابزار