بنا بر این روایات، برخی از علمای کوفه، کتابالمعرفة را، که ثقفی در مناقباهل بیت علیهم السلام و مثالبدشمنان ایشان تألیف کرده بود، موافقتقیه ندانستند و از وی خواستند از نشر آن صرف نظر کند لیکن وی، که از صحت روایات خود در این کتاب مطمئن بود، سوگند خورد که این کتاب را در اصفهان، که گفته میشد دورترین شهر از آرا و عقایدشیعه است، نشر و روایت کند و چنین کرد. ثقفی در اصفهان به تبلیغ و ترویج تشیع پرداخت.
[۱۴]محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام حوادث و وفیات ۲۸۱ـ۲۹۰ ه، ص۱۱۲ـ۱۱۳.
در میان مشایخ او، نامِ شماری از بزرگان عامه و خاصه دیده میشود. از آن جملهاند:
۱) اَبان بن عثمان بَجَلی کوفی (اَبانِاَحمَر)، مورخاخباری و از صحابه امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام
نجاشی از ثقفی به این صورت، یاد کرده و نوشته است: «وی به اصفهان آمد و در آنجا سکنی گزید. او زیدی مذهب بود و پس از آن به مذهب ما (امامیه) گروید. جماعتی از قمیها، مانند احمد برقی، از او خواستند به قم بیاید که او نپذیرفت. او اصفهان را بدان دلیل برگزید که ناصبیان در آن فراوان بودند و او تصمیم گرفت که کتابهایش را در آنجا روایت کند».
الغارات شرح رویدادها و تاریخ دوره پایانی حکومت امام علی علیه السلام است و همچنین قسمتهایی از سیره شخصی و حکومتی و خطبهها و نامههای آن حضرت را در بر دارد و پارهای از اطلاعات ارزشمند آن را در منابع دیگر نمیتوان یافت.
مؤلف پس از مقدمه، مطالب را با نظم، دقت نظر، واقع نگری و پرهیز از تعصب، دسته بندی کرده است. ثقفی در این کتاب، احادیث را عموماً از راویان مشهور و مقبول اهل سنّت نقل کرده و جز چند مورد از ائمه علیهم السلام روایت نکرده است.
[۶۶]ابراهیم بن محمدثقفی، الغارات ج۱، مقدمه مُحدّث اُرمَوی، ص سط ـ ع.
حدیث پیامبر اکرم صلوات الله علیه را که روزخیبر در فضیلت علی فرمود، از آن روایت کرده است.
۲) ابن طاووس، قسمتهایی از این کتاب را در باره فضائل امام علی علیه السلام و اینکه پیامبر اکرم صلوات الله علیه، آن حضرت را امیر المؤمنین نامید، نقل کرده است.
ب) محتوای کتاب: به گفته ابن طاووس، که نسخهای کهن و ظاهراً به خط مؤلف، از المعرفة را در اختیار داشته، کتاب، دارای چهار جزء و مشتمل بر احادیثی به روایت رجال اهل سنّت بوده است.
ج) سفارشفرزند به مطالعه المعرفة: ابن طاووس در کتابهای دیگر خود نیز از المعرفة استفاده کرده و مطالعه آن را به منزله کتابی مهم، به فرزند خویش سفارش نموده است.