زناشویی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

نظر به جایگاه والای انسان در صحنه آفرینش، شریعت مقدّس اسلام، برای تکوین و مراحل رشد آدمی، اهتمام ویژه ورزیده تا این موجود برگزیده، به‏شکلی نیکو و سالم به حیات خویش ادامه دهد. بدین منظور برای زناشویی، آداب خاصّی را پیشنهاد کرده که جملگی حکمت‏آمیز، سودمند و هماهنگ با عقل و فطرت است. آوردن همه دستورهای اسلام در این مورد، فراتر از گنجایش یک درس است؛ پس مهم‏ترین آن‏ها را بیان می‏کنیم.

---

بر زن واجب است در برابر هرگونه کامجویی شوهر، تسلیم باشد، مگر این که عذر شرعی یا عقلی داشته باشد.

۱.۱ - عذر شرعی در زناشویی

عذر شرعی مانند عادت ماهیانه، نفاس، اعتکاف واجب، احرام برای حج یا عمره و روزه واجب.

۱.۲ - عذر عقلی در زناشویی

عذر عقلی مانند بیماری. هم‏چنین بر زن لازم است آنچه را مورد تنفّر شوهر و مانع لذّت‏جویی اوست، از خود دور کند و طبق خواست شوهر، خود را نظیف و آرایش نماید.

---

بر مرد واجب است دست‏کم، هر چهار ماه یک‏بار با همسر خود، آمیزش کند.

---

با اوّلین عمل زناشویی، پرداخت همه مهریه بر مرد واجب می‏شود.

---

عمل زناشویی، با دخول به اندازه ختنه‌گاه، تحقّق می‏یابد و غسل جنابت بر مرد و زن واجب می‏شود.

---

انسان به دو چیز، جُنُب می‏شود؛ اول: جماع. دوم: بیرون آمدن منی؛ چه در خواب باشد یا بیداری، کم باشد یا زیاد، با شهوت باشد یا بی‏شهوت، با اختیار باشد یا بی‏اختیار.

---

غسل جنابت به ‏خودی خود مستحب است و برای خواندن نماز واجب و مانند آن واجب می‏شود، ولی برای نماز میت و سجده شکر و سجده‏های واجب قرآن لازم نیست.»

---

پس از آن که، زن، خود را در اختیار شوهر قرار داد (و تمکین کرد)، نفقه او بر مرد واجب می‏شود.

---

مشهور آن است که همسر دائمی در هر چهار شب، حقّ یک شب بیتوته دارد و اگر بیش از یک همسر باشد و مرد نزد یکی از آنان بیتوته کند، چنین حقّی در چهار شبانه‏روز برای دیگری نیز واجب می‏شود.

---

اگر بر زن غسل استحاضه واجب باشد نزدیکی شوهر با او، بنابر احتیاط واجب در صورتی حلال می‏شود که غسل کند.

---

در ایّام عادت ماهانه جماع کردن در فرج، هم برای مرد حرام است و هم برای زن، اگرچه به‏مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، بلکه احتیاط واجب آن است که مقدار کمتر از ختنه‏گاه را هم داخل نکند.

---

اگر در حال حیض، آمیزش صورت گیرد، مرد باید کفّاره بدهد.

---

اگر زن بگوید حائضم یا از حیض پاک شده‏ام، باید حرف او را قبول کرد.

---

بعد از آن که زن از خون حیض پاک شد، اگرچه غسل نکرده باشد، طلاق او صحیح است و شوهرش نیز می‏تواند با او جماع کند، ولی احتیاط مستحب آن است که پیش از غسل، از جماع با او خودداری کند.

---

طلاق دادن زنی که در حال نفاس می‏باشد، باطل و نزدیکی کردن با او حرام است و اگر شوهرش با او نزدیکی کند احتیاط واجب آن است به دستوری که در احکام حیض گفته شد، کفّاره بدهد.

---

افطار عمدی روزه ماه رمضان، حرام است و یکی از کارهایی که روزه را باطل می‏کند، آمیزش است.

---

اگر زن و شوهر، در ماه رمضان، در حالی که روزه هستند، آمیزش کنند؛
- در صورتی که زن با اختیار خود از شوهر اطاعت کند، هریک از آن‏ها باید کفاره روزه را بپردازند و با ۲۵ ضربه شلاق تعزیر شوند.
- اگر مرد، زن را مجبور به آمیزش کرده باشد، کفّاره و تعزیر زن را نیز باید تحمّل کند.
- اگر زن، مرد را مجبور به آمیزش کند، کفّاره و تعزیر مرد بر عهده زن نیست.
• در احکام یادشده، تفاوتی میان همسر دائمی و موقّت نیست.
اگر مرد با عذر شرعی مثل مسافرت یا بیماری روزه نباشد، حق ندارد همسر روزه‏دارش را به آمیزش مجبور کند و اگر چنین کند باید کفّاره او را بپردازد.

---

اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند، چه آن چیز اصلًا حرام باشد مثل شراب و زنا، یا به دلیلی حرام شده باشد، مثل نزدیکی کردن با عیال خود در حال حیض، بنابر احتیاط کفاره جمع بر او (مرد) واجب می‏شود؛ یعنی باید یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند، یا به هرکدام آن‏ها یک مُد- که تقریباً ده سیر است- گندم یا جو یا نان و مانند این‏ها بدهد و چنانچه هرسه برایش ممکن ‏نباشد، هرکدام آن‏ها را که ‏ممکن ‏است باید انجام دهد.

---

کسی که اعتکاف کرده، خواه زن باشد یا مرد، آمیزش، بوسیدن همسر و لمس کردن بدن او از روی شهوت برایش حرام است.

---

بر کسی که برای عمره یا حج، مُحرِم شده است، هرگونه لذّت بردن از همسر، حرام است حتّی لمس کردن و نگاه شهوت‏آلود به او.

---

اجرای صیغه عقد، شاهد ازدواج شدن و شهادت دادن به آن نیز در حال احرام، حرام است.

---

در روایات و کتاب‏های فقهی، مستحبّات فراوانی را پیرامون خلوت زن و شوهر یاد کرده‏اند از جمله:
۱- زن و شوهر، نام خدا را بر زبان آورند، چنین کاری از شرکت شیطان ممانعت می‏کند. از امام صادق علیه‏السّلام چنین نقل شده: «هرگاه یکی از شما با همسر خود خلوت می‏کند، حتماً نام خدا را ببرد، وگرنه شیطان در فرزندی که پدید می‏آید، شریک می‏شود.» در این‏باره روایات فراوانی وارد شده است.
۲- دعا کند و از خدا بخواهد فرزندِ سالم، مبارک، باتقوا، پاک و سالم به او عنایت فرماید.
۳- وضو داشته باشد؛ به‏خصوص اگر همسرش حامله است.
۴- در مکان مستور و پوشیده انجام گیرد.
۵- ملاعبه با همسر، قبل از آمیزش و عجله نکردن و درنگ داشتن.
امیر مؤمنان علیه‏السّلام در این‏باره می‏فرماید:
«اذا ارادَ احَدُکُمْ انْ یَأْتِیَ زَوْجَتَهُ فَلا یُعَجِّلْها فَانَّ لِلنِّساءِ حَوائِجَ»
هرگاه یکی از شما تصمیم به آمیزش با همسرش می‏گیرد، عجله نکند؛ زیرا زنان نیازهایی دارند (که با عجله شوهر، آن نیازها برآورده نمی‏شود.)
۶- مرد پیش از آمیزش و پس از بیرون آمدن منی، ادرار کند.
۷- آمیزش در شب دوشنبه، سه‏شنبه، پنج‏شنبه و جمعه (بعد از نماز عشا) و ظهر پنج‏شنبه و عصر جمعه و شب اوّل ماه رمضان مستحب است.

---

مکروهات زناشویی نیز فراوان است، از جمله:
۱- از نظر زمانی؛ در شبی که ماه می‏گیرد، روزی که خورشید می‏گیرد، روزهایی که بادهای سیاه و زرد می‏وزد یا زلزله می‏شود، هنگام غروب خورشید تا محو شدن شفق، بین اذان صبح تا طلوع خورشید، آخر ماه و شب اوّل هر ماه، جز ماه رمضان، شب نیمه هر ماه، شب چهارشنبه، شب عید قربان و عید فطر.
۲- از نظر حالات؛ در سفر، اگر آب برای غسل کردن موجود نیست، در حال برهنگی، در انظار دیگران حتّی کودک، رو به قبله، پشت به قبله،در کشتی، سخن گفتن جز یاد خدا، با شکم پر از [۲۷]    ، ایستاده، زیر آسمان، زیر درخت میوه، استفاده زن و مرد از یک دستمال، در روایت آمده چنین کاری سبب دشمنی میان زن و شوهر می‏شود.

---

مستحبّات و مکروهات، بیش از موارد یادشده است، که برای مراعات اختصار، آن‏ها را نیاوردیم. هم‏چنین در روایات، آثار سودمندی برای مستحبّات یادشده، آمده؛ همان‏طور که پیامدهای زیان‏بار مکروهات نیز بیان شده است.

---