به معنای بزرگ شمردن خداوند آمده، به سبب هدایتی که کرده و عافیتی که بخشیده است.
در برخی روایات دیگر نیز واژهاللهاکبر به این معناست که خداوند بزرگتر از آن است که در وهم و وصف بگنجد
در نمازعیدین (فطر و قربان) علاوه بر تکبیرةالإحرام، برای قنوت نُه تکبیر دیگر (پنج تکبیر در رکعت اوّل و چهار تکبیر در رکعت دوم) گفته میشود.
برخی، آنها را واجب دانستهاند.
به جز تکبیرةالإحرام، گفتن شش تکبیر دیگر در آغاز نماز ـ که از آنها به تکبیرات افتتاح تعبیر میشود ـ و نیز برای انتقال از حالتی به حالت دیگر ـ همچون انتقال از قیام به رکوع، از رکوع به سجده، از سجده اوّل به سجده دوم، هنگام برخاستن از سجده و برای قنوت ـ مستحب است. بنابراین در نماز دو رکعتی، یازده تکبیر، در سه رکعتی شانزده و در چهار رکعتی ۲۱ تکبیر مستحب است.
تکبیر در سجده تلاوتآیاتی که سجده واجب دارند قبل از سجده استحباب ندارد؛ لیکن بعد از سر برداشتن از سجده مستحب است.
وجوب آن به ظاهر کلمات برخی و احتمال کلمات برخی دیگر نسبت داده شده است.
هرچند احتمال قوی داده شده که مراد همه، استحباب باشد.
جایگاه تکبیر در عید قربان برای کسی که در منی حضور دارد پس از پانزده نماز است که با نماز ظهر روز عید، آغاز میگردد و پس از نماز صبح روز سیزدهم ذیحجه پایان میپذیرد.
در غیر منی بعد از ده نماز؛ اوّلین آنها نماز ظهر روز عید و آخرین آن پس از نماز صبح روز دوازدهم است.
البتّه در منابع فقهیتکبیرات با عبارات مختلف آمده است، از جمله:
۱. افزایش جمله"وَ لِلّهِ الحَمْد" قبل از"الحَمْدُ لِلّه ".
۲. "وَ اللّهُ أَکْبَر، اللّهُ أَکْبَرُ وَ لِلّهِ الحَمْد "پس از تهلیل.
۳. "وَ اللّهُ أَکْبَر، اللّهُ أَکْبَرُ عَلی ما هَدانا وَ الحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أَوْلانا "پس از تهلیل.
۴. سه تکبیر در آغاز، سپس تهلیل، پس از آن تکبیر و در پایان: "لِله الحَمْد، اللّهُ أَکْبَرُ عَلی ما هَدانا".
۵. دو تکبیر، یک تهلیل، یک تکبیر، سپس "وَ لِله الحَمْدُ عَلی ما هَدانا وَ لَهُ الشُّکْرُ عَلی ما اَوْلانا ".
۶. دو تکبیر، سپس یک تهلیل، و پس از آن"وَ الله أَکْبَر، وَ الله أَکْبَرُ عَلی ما هَدانا وَ لَهُ الحَمْدُ عَلی ما أَوْلانا ".
صورت آخر به اشهر؛ بلکه مشهور نسبت داده شده است. در عید قربان از برخی، سه بار تکبیر در آغاز نقل شده؛ لیکن مشهور دو تکبیر است.
در بعضی کلمات جمله "لِله الحَمْد "قبل از" الحَمْدُ لِلّهِ "و در بعض دیگر، جایگزینی "وَ لِله الحَمْد"به جای"الحَمْدُ لِله "و در پارهای دیگر، ابدال"الحَمْدُ لِله عَلی ما هَدانا وَ لَهُ الشُّکْرُ عَلی ما أَوْلانا"به "الله أَکْبَرُ عَلی ما هَدانا وَ الحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما اَوْلانا" و غیر آن، آمده است.